काठमाडौं । एक वर्षको समयावधि (बैशाख–चैत) मा निजी ऊर्जा उत्पादकहरूले ५५२ मेगावाटभन्दा बढी बिजुली केन्द्रीय प्रणालीमा थप गरेका छन् । चालू वर्षको चैतसम्म उक्त परिमाणको विद्युत थपिएको हो ।
पछिल्लो दशकमा जलविद्युत तथा सोलारबाट विद्युत उत्पादन भई उत्पादित विद्युत राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिने क्रम बढिरहेको छ । पछिल्लो तथ्यांकअनुसार यो अवधिमा ५५२.११९ मेगावाटका ३२ विद्युत आयोजना प्रसारण प्रणालीमा जोडिएका छन् ।
निजी क्षेत्रले निर्माण गरेको सबैभन्दा ठूलो ८६ मेगावाटको सोलू दूधकोसीदेखि १ मेगावाट क्षमतासम्मका सौर्य र जलविद्युत आयोजनाको बिजुली प्रणालीमा थपिएको नेपाल विद्युत प्राधिकरणले जानकारी दिएको छ । प्राधिकरणका अनुसार ५२३.३१९ मेगावाटका २७ जलविद्युत र २८.८ मेगावाटका ४ सौर्य आयोजनाबाट उत्पादन सुरु भएको छ ।
सञ्चालनमा आएका आयोजनाहरूमध्ये १५७.४७० मेगावाटका ९ आयोजनाको भने परीक्षण उत्पादन भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ । परीक्षण भइरहेका मध्ये १८.८ मेगावाटका तीन सौर्य र बाँकी १३८.६७ मेगावाटका ६ जलविद्युत आयोजना छन् ।
प्राधिकरणका अनुसार चैत मसान्तसम्म नेपालको कुल विद्युत उत्पादन जडित क्षमता २५३२.३६ मेगावाट पुगेको छ । यसमा प्राधिकरणको ६६१.३४ मेगावाट, प्राधिरकणका सहायक कम्पनीहरूको ४७८.१० मेगावाट र निजी क्षेत्रको १३९२.९२ मेगावाट छ । हाल परीक्षण उत्पादनमा रहेका ९ आयोजनाको कूल १५७.४७ मेगावाटसमेत गरी अहिलेसम्म केन्द्रीय प्रणालीमा कूल जडित क्षमता २६८९.८३ मेगावाट पुगेको छ ।
प्राधिकरणले आगामी ३ महिना अर्थात चालू आर्थिक वर्ष (आव) २०७९/८० को असार मसान्तसम्ममा थप १२४.६९५ मेगावाट विद्युत उत्पादन हुने प्रक्षेपण गरेको छ । आवको साउनदेखि हालसम्म ४९६.७१९ मेगावाटका २८ आयोजनाको विद्युत प्रणालीमा जोडिसकेको छ । यो आर्थिक वर्षको अन्तसम्ममा उत्पादन हुनेलाई समेत जोड्ने हो भने अब नेपालको विद्युत जडित क्षमता २८१४.५२५ हुनेछ ।
आगामी असारसम्म ६.४२ मेगावाटको माथिल्लो मैलुङ ए, १४.३ मेगावाटको माथिल्लो मालुन, १४.८ मेगावाटको माथिल्लो सान्जेन, ३.२ मेगावाटको गेलुङ, ४.८ मेगावाटको खोरुङगा खोला, ०.९७५ मेगावाठटको इदी खोला, १०.३ मेगावाटको डाउन पिलुवा ३३.४ मेगावाटको लिखु–२, ४.७ मेगावाटको माथिल्लो चिर्खुवा, ५.८ मेगावाटको माथिल्लो फवाले उत्पादन सुरु गर्ने प्राधिकरणले जनाएको छ ।
यसैगरी, ८ मेगावाटको दुवही सोलार, १० मेगावाटको बाँके ब्लक सोलार–१ र ८ मेगावाटको भृकुटी पिभी सौर्य आयोजनाले उत्पादन गर्ने प्राधिकरणको पक्षेपण छ ।
२०७९ सालमा प्रसारण लाइनमा जाेडिएका आयोजनाहरू
स्राेत ः नेपाल विद्युत प्राधिकरण
यशाेदा सुनुवार आधा दशकदेखि ऊर्जा तथा जलविद्युत पत्रकारितामा क्रियाशील छन् ।