ऊर्जा खबर
काठमाडौं । नेपाल आयल निगमले खाना पकाउने एपी ग्यासमा मासिक ३८ करोड रुपैयाँ आर्थिक नोक्सानी बेहोर्दै आएको छ । निगमले भारतबाट आयात गरेकाेभन्दा कम मूल्यमा बिक्री गर्दा खाना पकाउने ग्यासमा घाटा व्यहोरिरहेको हो ।
ग्यासको माग वार्षिक १४ प्रतिशत हाराहारीमा बढिरहेकाले घाटा पनि क्रमशः बढ्दै गएको निगमका नायब कार्यकारी निर्देशक (बजार व्यवस्था) शुशिल भट्टराईले बताए । उनका अनुसार अहिले देशभरमा मासिक २८ लाख १६ हजार सिलिन्डर ग्यास खपत छ ।
‘ग्यासको खपत वर्षेनी बढ्दो छ । यही कारणले आयात पनि बढिरहेको छ,’ उनले ऊर्जा खबरसँग भने,‘ एक सिलिन्डर ग्यास १३ सय ७५ रुपैयाँमा बिक्री गर्दा १ सय ३५ रुपैयाँ घाटा छ । यही घाटा बढेर वर्षभरीमा साढे ४ अर्ब रुपैयाँ बढी पुग्छ ।’
उनले अहिलेसम्म कूल जनसंख्याको ४० प्रतिशत जनतामा निगमले आयात गरेर बिक्री गर्ने ग्यासको पहुँच पुगिसकेको बताए । सहरी क्षेत्रमा ग्यास खपत जनसंख्या धेरै भए पनि पछिल्लो समय ग्रामीण क्षेत्रमासमेत माग बढिरहेको छ ।
निगमले आयातित ग्यासको प्रवद्र्धन नगरे पनि खपत बढिरहेको उनले बताए । ‘हामीले मागअनुसारको ग्यास आयात गरेर आपूर्तिको व्यवस्थापन गर्ने काममात्रै गरिरहेका छौं । कुनै प्रचार प्रसार गरेका छैनौं । तै पनि खपत बढिरहेको छ’ उनले भने ।
निगमले भारतका विभिन्न विन्दुबाट मासिक ४० हजार मेट्रिकटन ग्यास आयात गरिरहेको छ । अहिले मथुरा, बरौनी, हल्दिया, पारदीपलगायत रिफाइनरीबाट ग्यास आयात हुन्छ ।
भान्छालाई धुवाँमुक्त बनाउन ग्यासको उपयोग उत्तम विकल्प मानिए पनि दीर्घकालसम्म देशको अर्थतन्त्रमा असर गर्ने उनले बताए । उनले अहिले ३ हजार मेगावाट बढीका जलविद्युत आयोजना निर्माणाधीन रहेको हुँदा अब आयातित पेट्रोलियम पदार्थ भन्दा विद्युत खपत बढाउने विद्युतीय चुलो तथा गाडीको विल्पमा जानुपर्नेमा जोड दिए ।
उनले सधैभरी पेट्रोलियम आयात गरेर बिक्री वितरण गर्नुभन्दा निगम र नेपाल विद्युत प्राधिकरण मिलेर विद्युत खपत बढाउने सम्बन्धमा सहकार्य गरेर जानुपर्ने बताए । विद्युतीय गाडी प्रवर्द्धन गर्दा कति पेट्रोलियम आयात प्रतिस्थापन गर्न सकिन्छ भन्नेबारेमा अध्ययन हुनुपर्नेमा उनले जोड दिए ।
