दिलबहादुर केसी
दोलखा । माथिल्लो तामाकोसी जलविद्युत आयोजनाको बिजुली उत्पादन १६ घण्टाका लागि बन्द गरिएको छ । दोलखाको विगू गाउँपालिका– १ लामाबगरमा रहेको ४५६ मेगावाटको आयोजनाको बाँध क्षेत्रको सरसफाइका लागि सोमबार १६ घण्टाका लागि उत्पादन बन्द गरिएको आयोजनाका प्लान्ट म्यानेजर पूर्णगोपाल रञ्जितले बताए । आयोजनाको बाँधमा थुप्रिएको बालुवा सफा गर्न उत्पादन बन्द गर्नुपरेको उनले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार आयोजनाको जलाशयमा १ मिटरदेखि डेढ मिटर सतहसम्म बालुवा जम्मा भएको अनुमान गरिएको छ ।
‘वर्षातमा माथिल्लो क्षेत्रबाट बाढीले बगाएर ल्याएका ग्राभेल, बालुवासहित सामग्री जलाशयमा थुप्रिँदा पानी कम हुन्छ,’ उनले भने, ‘२ किलोमिटर लामो जलाशय सफा गरेपछि जलाशयमा पानी बढी हुन्छ । वर्षात् सकिएर हिउँद लाग्ने सिजन भएकाले आयोजनाले असोज लागेसँगै जलाशय सफा गर्ने तालिका बनाएको हो ।’
आंशिक जलाशय रहेको यो आयोजनामा हिउँदमा पनि पानी जम्मा गरेर दैनिक ६ घण्टा पूर्ण क्षमतामा विद्युत उत्पादन गर्न सकिन्छ । अनावश्यक फोहर सफा गर्दा जलाशयमा पानीको मात्रा बढाउन सकिने भएकाले हिउँदमा बढी विद्युत उत्पादन गर्न सकिन्छ ।’
म्यानेजर रञ्जितकारका अनुसार बिहान ४ बजेदेखि नै उत्पादन बन्द गरेर बाँध सरसफाइ भइरहेको छ । बाँधका ढोका खोल्दै बन्द गर्दै गरेर सरसफाइ गरिँदै छ । बाँधका ढोका खोल्ने र केही बेर बन्द गरेर पानी जम्मा गर्दै खोल्ने क्रम भइरहेको हो । पानी जम्मा गर्दा जम्मा भएको बालुवा पानीसँगै बगाएर सफा गरिन्छ । बाँधमा अन्य उपकरण लैजाने सडक नभएकाले पनि यो विधि अपनाइएको हो । यो क्रम सोमबार राती ८ बजेसम्म हुने उनले बताए ।
सफाइ अवधिमा बाँधको तल्लो तटीय क्षेत्रमा पर्ने लामाबगर, छेतछेत¸ गोंगर, जगत, टुनिटार, जामुने, भोर्ले, सिंगटी, नयाँ पुल, किर्ने, खिम्तीसहित सिन्धुलीको खुर्कोट सुनकोसीको दोभानसम्म नदीमा जलस्तर घटबढ भइरहेको छ ।
यो अवधिमा तामाकोसी नदीमा माछा मार्ने, नुहाउने, पौडी खेल्ने, लुगा धुने, वस्तुभाउ लैजाने, गिटीबालुवा निकाल्ने, गाडी तार्ने जस्ता कार्य नगर्न/नगराउन आयोजनाले सरोकारवाला सबैसँग आग्रह गरेको छ ।
नदी किनारमा परम्परा अनुसार मृतकहरूको दाहसंस्कार वा धार्मिक संस्कार गर्नुपर्दा अत्यन्त सतर्कतापूर्वक एवं सावधानीका साथ गर्न गराउनसमेत आयोजनाले आग्रह गरेको छ ।
